Yapon dilində katakana əlifbasından xarici dillərdən alınma sözləri, xarici adları, coğrafi məkan adları, şirkət adlarını yazmaq üçün istifadə edilir. Məsələn:
ヤポン.アズ [yapon.azu] - yapon.az テレビ [terebi] - televizor アゼルバイジャン [azerubaijan] - Azərbaycan
Saitlər aşağıdakılardır:
ア a | イ i | ウ u | エ e | オ o |
Digər hecalar isə bu saitlər əsasında formalaşır:
カ ka | キ ki | ク ku | ケ ke | コ ko |
サ sa | シ şi | ス su | セ se | ソ so |
タ ta | チ çi | ツ tsu | テ te | ト to |
ナ na | ニ ni | ヌ nu | ネ ne | ノ no |
ハ ha | ヒ hi | フ fu | ヘ he | ホ ho |
マ ma | ミ mi | ム mu | メ me | モ mo |
ヤ ya | ユ yu | ヨ yo | ||
ラ ra | リ ri | ル ru | レ re | ロ ro |
ワ wa | ヲ wo | ン n/m |
Kar samitli hecaların üzərinə iki balaca [″] – dırnaq işarəsi qoyanda cingiltiləşir. Cingiltili hecalar aşağıdakılardır:
ガ qa | ギ gi | グ qu | ゲ ge | ゴ qo |
ザ za | ジ ci | ズ zu | ゼ ze | ゾ zo |
ダ da | ヂ ci | ヅ dzu | デ de | ド do |
バ ba | ビ bi | ブ bu | ベ be | ボ bo |
ハ (ha) – sırasında olan samit hecaların üzərinə balaca dairə – [°] – qoyanda “h” – “p” kimi oxunur.
パ pa | ピ pi | プ pu | ペ pe | ポ po |
Uzun saitlər əlavə bir üfüqi çubuqla (defis işarəsi) “ー” göstərilir. Rōmacidə (yəni latın hərflərilə) uzun saitlər həmin saitlərin üzərində çəkilən üfüqi bir çubuqla göstərilir:
アー ā | イー ī | ウー ū | エー ē | オー ō |
Məsələn: カード [kādo] - kart コンピューター [konpyūtā] - kompyuter ヨーグルト [yōquruto] - qatıq
Kiçik “ッ”(tsu) iki hecanı qoşalaşdırır. Məsələn:
チェック [çekku] - yoxlama プラスチック [purasuçikku] - plastik マップ [mappu] - xəritə
Yapon dilində “L, l” hərfi olmadığından “ra” sırasında olan hecalardan istifadə olunur. Məsələn:
メロン [meron] - yemiş ライオン [raion] - aslan ラベンダー [rabendā] - lavanda
Birləşmələr
ャ(ya), ュ(yu), ョ(yo) birləşdiyi hecalarda özündən əvvəlki hecanın saitini düşürür və birləşdiyi hecadan kiçik yazılır. Məsələn: キャ (kya). Əgər kiçik yazılmırsa, onda olduğu kimi oxunur. Birləşmələr aşağıdakılardır:
キャ kya | キュ kyu | キョ kyo |
ギャ gya | ギュ gyu | ギョ gyo |
シャ şa | シュ şu | ショ şo |
ジャ ca | ジュ cu | ジョ co |
チャ ça | チュ çu | チョ ço |
ニャ nya | ニュ nyu | ニョ nyo |
ヒャ hya | ヒュ hyu | ヒョ hyo |
ビャ bya | ビュ byu | ビョ byo |
ピャ pya | ピュ pyu | ピョ pyo |
ミャ mya | ミュ myu | ミョ myo |
リャ rya | リュ ryu | リョ ryo |
⭕️ Tapşırıqlar:
1. Aşağıdakı cümlələri oxuyun, katakana ilə yazılmış sözləri tapın.
1) すみません。トイレは どこですか。
(Sumimasen. Toire va doko desu ka?)
2) これは フランスの ワインです。
(Kore wa Furansu no vain desu.)
3) こんどの どようび ともだちと テニスを します。
(Kondo no do-yoobi tomodaçi to tenisu o şimasu.)
4) わたしは にほんの アニメが すきです。
(Vataşi va Nihon no anime qa suki desu.)
2. Öz adınızı katakana ilə yazmağa çalışın.
3. Aşağıdakı sözləri oxuyaraq təcrübə toplayın.
パン
ミュージカル
ヘアピース
ヌード
メニュー
ハイキング
キャンセル
ハネムーン
クリスマスツリー
ナイトゲーム
インフォメーション
プロジェクト
ファストフード
ウェートレス
ホーム
チームワーク
ミニスカート
レーザーディスク
チェンジ
レギュラー
ウエイトリフティング
çörək
müzikal
saç düzümü
çılpaq
menyu
yürüyüş
ləğv etmək
bal ayı
Milad ağacı
gecə oyunu
məlumat
layihə
fastfud
xörəkpaylayan (ofisiant)
ev
komanda işi
qısa ətək
lazer disk
dəyişdirmək
müntəzəm
ağırlıq qaldırma
4. Bütün dərs boyu verilən sözləri lüğətinizə daxil edib əzbərləyin.