Hiraqana əlifbası yapon mənşəli sözlərin yazılışında istifadə olunur. Sözün heroqlif yazılışını bilmiriksə onu hiraqana əlifbası ilə də yaza bilərik. Hiraqana əlifbası 47 hərfdən ibarətdir. Hərflər heca şəkilində oxunur.
Hiraqana əlifbasında 5 sait var:
| あ a | い i | う u | え e | お o |
Qalan hərflər isə heca formasında bu saitlər əsasında düzəlir.
| か ka | き ki | く ku | け ke | こ ko |
| さ sa | し şi | す su | せ se | そ so |
| た ta | ち çi | つ tsu | て te | と to |
| な na | に ni | ぬ nu | ね ne | の no |
| は ha | ひ hi | ふ fu | へ he | ほ ho |
| ま ma | み mi | む mu | め me | も mo |
| や ya | ゆ yu | よ yo | ||
| ら ra | り ri | る ru | れ re | ろ ro |
| わ wa | を wo | ん n/m |
Kar samitli hecaların üzərinə iki balaca [″] – dırnaq işarəsi qoyanda cingiltiləşir. Cingiltili hecalar aşağıdakılardır:
| が qa | ぎ gi | ぐ qu | げ ge | ご qo |
| ざ za | じ ci | ず zu | ぜ ze | ぞ zo |
| だ da | ぢ ci | づ dzu | で de | ど do |
| ば ba | び bi | ぶ bu | べ be | ぼ bo |
は (ha) – sırasında olan samit hecaların üzərinə balaca dairə – [°] – qoyanda “h” – “p” kimi oxunur.
| ぱ pa | ぴ pi | ぷ pu | ぺ pe | ぽ po |
Bəzi hiraqana birləşmələri var ki, onları düzəltmək üçün や (ya), ゆ (yu), よ (yo)-dan istifadə etmək lazımdır. Onlar birləşdiyi hiraqanadan kiçik yazılır, ondan əvvəlki hecanın saiti düşür. Məsələn: き(ki)＋や(ya)＝きゃ( kiya kimi deyil kya kimi oxunur ). Əgər hiraqananın yanında や (ya), ゆ (yu), よ (yo) kiçik hərflə yazılmayıbsa, elə olduğu kimi oxunur. Məsələn: きや (kiya)”.
Birləşmələr aşağıdakılardır:
| きゃ kya | きゅ kyu | きょ kyo |
| ぎゃ gya | ぎゅ gyu | ぎょ gyo |
| しゃ şa | しゅ şu | しょ şo |
| じゃ ca | じゅ cu | じょ co |
| ちゃ ça | ちゅ çu | ちょ ço |
| にゃ nya | にゅ nyu | にょ nyo |
| ひゃ hya | ひゅ hyu | ひょ hyo |
| びゃ bya | びゅ byu | びょ byo |
| ぴゃ pya | ぴゅ pyu | ぴょ pyo |
| みゃ mya | みゅ myu | みょ myo |
| りゃ rya | りゅ ryu | りょ ryo |
⭕️ Tapşırıqlar:
1. Aşağıda “ちからたろう” yapon uşaq nağılından hissə verilmişdir, mətni oxuyun.
むかし ある ところ に, おふろ の だいきらい な おじいさん と おばあさん が いました。いちねん じゅう おふろ に はいら ない の です から、あか だらけ。からだ を こする と、ぽろぽろ きのこ の よう に あか が おちて きました。「ばあさん や。この あか で にんぎょう を つくって みよう。」こども の いない ふたり は、あか を かきあつめて おいて、にんぎょう を つくりました。
© yapon.az 2020
